Rual Lian Thang: ‘Caankarlak Chin State Cozah’ kan dirh herh

Chin miphun nih hruaitu ṭha kan herh bik caan asi

Chin mipi kan pawcawm nak nganbik hi cozah rianṭuan le lothlawh rianttuan an si. 2014 milurelnak (သန်းခေါင်စာရင်:) nih Chin State ah cozah rian a ttuan milu 15,697 an um tiah a ttial. Nain nihin ah CDM tuah ruangah pawcawm nak nganbik pakhat asi mi a rawk. Cozah rian a rawh ruangah a dangdang sipuazi le pawcawm nak tampi zong an rawk, an ngol i kan mipi harsatnak fakpi an ton cuahmah. Cucu sipuazi lei harnak (economic crisis) kan timi cu asi. 

Kan mipi le mino hna nih lamzawh in Kawl ralkap cozah duh lonak an langhter. Thla khat le cheu bak ralkap cozah duh lonak (peaceful protest) an langhter cang. Lamzawh ruang le CDM tuah ruangah bochanmi kan mino hna tampi le cozah rian ttuan pawl tlaihkhih, hrem le velh an tong cuahmah. A cheu cu ralkap le palek nih tlaihkhih ding in kawl cuahmah an si. Mi tampi ṭihphang in an i thup, asi loah chungkhat nupi fa kal tak in an zam. Cucu ramkhel harnak (political crisis) kan ti lengmang mi cu asi. 

Hi dirhmun a simi sipuazi le ramkhel harnak kan ton cuahmah lio ah kan Chin ram le miphun a kilkam khotu ding Chin miphun hruaitu le cozah kan herh hrimhrim. Cucu atang lei bantuk in kan tuah khawh.

Pakhatnak, bu kip le party kip fonhmi “Caankarlak Chin State Cozah (Interim Federal Chin State Government – IFCSG or ကြားဖြတ် ချင်းပြည်နယ် အစိုးရ) kan dirh khawh. IFCSG kan dirhmi nih Kawl ralkap tangah kan him lo timi le kanmah tein kan i zohkhenh kho ko timi a langhter lai.

Pahnihnak, a fekmi federal ram ser khawhnak caah IFCSG nih kum 1 chungah “Federal” nan duh maw duh hlah tiin Chin mipi vote kan thlakter (Referendum) seh. Referendum ah teinak kan hmuh ahcun federal cozah ser khawhnak “political legitimacy” kan ngei lai. Cucu vawlei cung zei ram hmanh nih an kan al kho lai lo. Ramkel biaruah tik zongah hmual a ngei lai.

Pahthumnak, nihin ah Kawl ralkap le CRPH nih Federal kan cohlan tiah fiang tein an chim. IFCSG dirhnak in Kawl ralkap le CRPH an thinlung kan hneksak hna zong asi ve. An i biatak asi ahcun IFCSG an cohlan hrim lai. Kawl ralkap nih a cohlan lo zongah CRPH tal nih cun a cohlan hrim lai.

Tulio dirhmun zoh tikah kan mipi nih miphun hruaitu le kilkamh tu kan herh bik lio caan asi. Ngakṭah bang miphun dang hruaitu hnu a zul peng ding kan si ti lo. A donghnak ah nu ei pa ei bang buh ṭhing le meh ṭhing a kan eiter ṭhan ṭhiamṭhiam ding an si ko. A luancia kum 70 kan tuanbia nih fak ngai in a kan chimh cang.

Caṭialtu Rual Lian Thang cu Thailand ram Chulalongkorn University ah Political Science degree a dihmi le Australia university ṭhabik Australian National University (ANU) ah Master of Environmental Management and Development a kaimi, Australia khualipi Canberra ah khuasami asi.

Lian
Lianhttps://thechinexpress.com
Lian cu Seihnam Journal ah Editor-in-chief a rak ṭuan. UNHCR zung i RSC department ah kum 4 chung holhlet le calet a ṭuan pah in Faiceu Journal ah 'editor' in a rak bawm pah hna. 2016 ah The Chin Express a dirh i ni fatin Chin thawngpang le vawlei cung thawngpang phunkip a ṭial, atanglei ah rel khawh an si.

Thawngpang Thar

Aa lomi thawngpang

Lairam dawtu Lalbiakchhungi, Kimkima le Van Hlei Sung nih Chin ralzaam caah concert an tuah lai

Kan ram uknak ṭhat lo ruangah kan miphun nih harnak fak taktak kan tuar cuahmah. Ramchung le Mizoram...

Thawngṭha: Tangka tlawm deuh in Australia kal khawh asi cang

Malaysia le India um Chinmi tampi Australia an phak khawhnak hnga mi tampi hmuh dingin share cio usih. Malaysia...

Pu Vahnie le US Cozah tonnak: Myanmar Democracy Ngahter Ding, Ralzaam Ramthumnak ah Lak Ding

US Kawlrammi Zohkhenhnak Bu (Burmese American Community Institute - BACI) hruaitu Pu Elaisa Vahnie nih Washington D.C. ah...

India nih Pakistan ah missile ka kah sual, ati

India cozah nih, "Pakistan ram ah missile ka kah sual," tiah thawng a thanh. "Missile kahnak seh kan remh...