Dr. Sasa nih, “USA le UK nih uknak chuttu Myanmar ralkap cungah dantatnak nan tuah caah kaa lawm tuk,” tiah cathanh a chuah.
US le UK cozah nih Myanmar ralkap tangka luhnak hrampi a simi an company 2; Myanmar Economic Holdings (MEH) le Myanmar Economic Corporation (MEC) cu US le UK ah an ngeihmi chawva vialte an kharpiak dih hna pinah an ram company le bank he pehtlaihnak an chahpiak hna. Mah kong cu mah hi hmet law ka ṭial ciami ah tling tein rel khawh asi.
US Ramdang Vuanci Pu Antony Blinken nih, “US le UK nih Myanmar ralkap company tumtlang 2 dantatnak kan tuahmi hi uknak firtu le mipi nawngtu ralkap tangka luhnak zorter kan duh caah si. Myanmar mipi caah harnak a chuahter lai lo,” tiah a chim.
Dr. Sasa nih, “Phungninglo ralkap nih kan mipi sin in democracy le luatnak a fir pinah, a sual lomi rammi pawl tuksapur in a thahnawn hna. USA le UK nih caan saupi chung fak tukin a tuarmi Myanmar mipi na kan dirpi caah kaa lawm tuk hringhran,” ati.
Dantatnak (phihkhamnak) nan tuahmi hi sualnak ngei lo mipi a that i Chin, Kachin, Karen, Kayah, Shan, Mon, Rakhine le Rohingya miphun hlohnak a tuahtu ralkap bawi pawl an tangka luhnak hrampi nan phih asi.
Mah ralkap bawi pawl nih hin kum 1988 le 1997 ah hriamnam le sualnak ngei lo siangngakchia a zaza an rak thah hna. Kum 2007 ah daihnak-duhtu Buddhist phungki pawl an thah hna. 2017 ah Rohingya pawl, cun atu 2021 ah Myanmar zalam cungah mipi 300 leng an thah hna i Rampi Ruahnak Petu Aung San Suu Kyi le kan President Win Myint telh in mipi thimmi kan hruaitu 2,500 leng an tlaih hna.
Mah ralkap bawi pawl nih an meithal i bochan in kan ram luatnak he kan ram chawva he an fir. Atu nan phihkhammi MEH le MEC hi kum tampi chung ralkap bawi pawl nih anmah caah kan ram chawva firnak caah an hman pengmi asi. Mah chawva cu mi thahnak, hrawhnak le mipi hlohnak caah an hman peng.
Vawleipi nih ralkap hi sipuaizi in siseh, ramkhel in siseh, phihkhamnak tuah cio dingin kan in nawl hna. Mah lo cun, ralkap bawi pawl nih an tuahmi hi an i fiang kho lai lo. Minung nunnak, nuhrin covo, democracy, dinnak le ramdang upadi zong zeihmanh an rel lo. Ralkap hi mipi khamhtu si loin anmah khamhtu ah an hman. Ralkap le palek cu mipi hrem in anmah bawi sinak caah an hman hna. Anmah an bawi chung paoh cu zalam cungah mipi thah kha an zei poi lo. Ka mi, Myanmar mipi hna caah hmailei khuasaktintuknak ruahchan awk um ti lo.
Ramdang nih asi khawh chungin ralkap bawi pawl thadernak nan tuah peng hrim a herh. Thil ṭha lo an tuahmi hi Myanmar tuanbia ah nolhter lengmang awk a ṭha ti lo. Myanmar mipi luatnak nakin an chawva le tangka luhnak hi biapi deuh ah an chiah.
Ralkap bawi pawl, an chungkhar le anmah bawmtu pawl hi fak deuh in nan phihkham cio hna ahcun, an sualnak theipar an zun thluahmah ko lai.
Cucaah, vawlei cung ramkip le cozah hruaitu vialte hna, USA le UK thil tuah hi i cawn ulaw phungninglo ralkap cozah, lutlai pawl, ralkap company le anmah bawmtu pawl hi an tangka luhnak, zinaan le gas, thingah le lungmansung pawl phihkham piak cio hna uh tiah kaan nawl hna.
