Dr. Sasa: Ralkap nih uknak fir hlah sehlaw, kan rammi 30% paoh cu raikhamsi kan chunh cang hna lai

Sibawi a simi le NUG cozah biachimtu a simi Dr. Sasa nih, “Kawl Ralkap nih uknak fir hlah sehlaw, kan rammi 30% paoh cu raikhamsi kan chunh dih cang hna lai,” tiah VOA English sinah a chim.

Vawlei Ngandamnak Bu (WHO) nih a langhter ning ahcun, atu hi Myanmar ram ah COVID-19 zawtnak aa chawnmi dihlak ting 4 (400,000) leng an si cang. Mah chungah thong 16 (16,000) leng an thi cang.

Sinain, mah nak let tampi in an tam deuh lai, tiah mi tampi nih an zumh.

Dr Sasa nih, “Ralkap cozah nih a thimi cazin a langhtermi hi a tling naisai lai lo, a let in tam deuh lai,” ati.

“COVID-19 in a thimi hi 40,000 in 400,000 kar hrawng an si kho. A thimi dihlak cazin dik theih khawh asi lo. Kan rammi acheu 35 in 37 million hrawng hi COVID-19 zawtnak an ngei kho men.

“Minung tamtuk an thi. A thimi hi rel cawk an si lo, rel khawhnak lam zong a um lo. Liamcia thla tlawmpal chung cu Oxygen hmanh an i za lo i minung tam taktak an i ṭansi. Ruak vuinak thlanhmun hmanh an i lo caah ruak vui dingin an i ṭansi.

“Myanmar ralkap nih uknak fir hna hlah sehlaw, a tlawmbik ah kan rammi 30% paoh cu raikhamsi tling tein kan chunh dih cang hna lai. February ahkhan hruaitu ah kai rak tel hrulh ve i Naypyitaw ah ka phan. India ram in raikhamsi 30 million cawk kan timh cang. Tangka zong kan pek cang i raikhamsi chunh zong kan thok cang.

“Ralkap nih raikhamsi chunhnak simanking a khupthal leh dih,” ati.

July thla ahkhan, Britain UN Palai Barbara Woodward nih, “Myanmar rammi 54 million chungah acheu hrawng hi COVID-19 zawtnak an i chawn dih kho,” a rak ti ve.

Myanmar Raikhamsi Chunhnak

Atutian ahhin Myanmar rammi 3% te lawng raikhamsi tling tein an chunh rih hna, tiah VOA English nih a ṭial.

China, Russia le India nih raikhamsi million tampi an hlut ko nain sibawi le nurse vialte CDM an luh dih pinah mipi zong nih ralkap cu huat cio asi caah an chun kho hna lo – ralkap cozah rianṭuannak hma a kal kho lo.

Uknak fir hruaitu Min Aung Hlaing nih cun, tu kum dongh ahcun kan rammi acheu (50%) tal cu raikhamsi kan chunh dih hna lai, a timi cu ngakchia chunmang manh ko alo.

Dr Sasa nih, “Mipi tampi nih cun ralkap nih raikhamsi chunh cu an zum hna lo. Mipi tampi cu raikhamsi chunh ruah ah ralkap sinah an kal lai lo.

“NUG cozah nih ramdang he i bawm in raikhamsi chunhnak sekhan on kan timh cuahmah,” ati.

COVAX (UN) nih NUG cozah cu raikhamsi 6 million pek a timh.

Dr Sasa nih, “Raikhamsi chunh hi chim cu a fawi nain tuah a har tuk. Raikhamsi chunhnak simanking, nilan le ramdang bawmtu zong kan ngei dih cang. Nain kan thinphan bikmi cu an himnak kong hi asi. Ralkap cozah hi sizung le sii lei riannṭuanmi sibawi le nurse pawl hnahnawhnak pe ti hna hlah kan ti peng,” ati.

Myanmar hi Lakhruak Poipang Dirhmun ah a um cang
 
Min langhter a ngamh lomi Kayin state um hlaithiam sibawi nu nih, “Myanmar ram cu COVID-19 pulrai ruangah rianrang in chanh hau emergency dirhmun kan phan cang,” tiah a chim ve.

“Sizung tampi ah ihkhun an i za ti lo. Mizaw an i tlum ti lo.

“COVID-19 mizaw tampi cu inn ah anmah tein an i thlop. Biaknak lei sang ti bantuk nih anmah tein i thlopnak an i ser.

“Oxygen um lo ruangah mizaw tampi an thi cang. Chim ahhin ngaihchia tuk asi. Ka sin a rami mizaw pakhat lebang cu a zaw tuk i a thaw hmanh chuah kho huaha ti lo nain, ‘sizung ah kan kal nain inn ah vai thlop uh tiin a kan khirh’ ati.

“CDM a tuahmi sibawi le nurse pawl zong ralkap an ṭih ruangah mizaw thlop dingin sizung ah an kir ngam ti lo.

“Myanmar cu namchan in chanh haumi poipang dirhmun a phan can. Vawleipi nih a rannak in a kan bawmh a herh,” ati.

Lian
Lianhttps://thechinexpress.com
Lian cu Seihnam Journal ah Editor-in-chief a rak ṭuan. UNHCR zung i RSC department ah kum 4 chung holhlet le calet a ṭuan pah in Faiceu Journal ah 'editor' in a rak bawm pah hna. 2016 ah The Chin Express a dirh i ni fatin Chin thawngpang le vawlei cung thawngpang phunkip a ṭial, atanglei ah rel khawh an si.

Thawngpang Thar

Aa lomi thawngpang

Lairam dawtu Lalbiakchhungi, Kimkima le Van Hlei Sung nih Chin ralzaam caah concert an tuah lai

Kan ram uknak ṭhat lo ruangah kan miphun nih harnak fak taktak kan tuar cuahmah. Ramchung le Mizoram...

Thawngṭha: Tangka tlawm deuh in Australia kal khawh asi cang

Malaysia le India um Chinmi tampi Australia an phak khawhnak hnga mi tampi hmuh dingin share cio usih. Malaysia...

Pu Vahnie le US Cozah tonnak: Myanmar Democracy Ngahter Ding, Ralzaam Ramthumnak ah Lak Ding

US Kawlrammi Zohkhenhnak Bu (Burmese American Community Institute - BACI) hruaitu Pu Elaisa Vahnie nih Washington D.C. ah...

India nih Pakistan ah missile ka kah sual, ati

India cozah nih, "Pakistan ram ah missile ka kah sual," tiah thawng a thanh. "Missile kahnak seh kan remh...