Dr. Lian Hmung Sakhong: CDM le Vailam Put

1. CDM rianttuannak le cawlcanghnak cu Bawi Zisu Kri hnu zulh in Vailamtung put ban tuk asi.

2. Kan Bawipa Zisu Kri nih Vailamtung aput i, Vawlei misual vialte akan khamh. Vailam lam cu: hriam atlai lo, daihnak in akal. Cun, Galvari tlang ah Vailam put asi. Kan Bawi Zisu cu Vailam cung ah hling luchin an chinh i, a-hnak ah fei in an rak sawh. Misual khamhnak caah, “Tuarfahnak a-ing mi Sal” (Suffering Servant) arak si.

3. CDM arak thawk tu Mahatma Gandhi le Martin Luther King, Jr, te hna nih Bawi Zisu hnu zul in Vailam anput, Civil Disobedience Movement (CDM) an rak tuah lio ah, an ni thleih mi biatlangpi cu “Suffering Servant” ti kha asi ve. Cu cah an chim mi cu; CDM lam kan zawh i, Zisu Vailam kan put asi ah cun, hrial khawh lo in: Palek fung tuk kan in lai. Uico an kan seh ter hna lai. Rang nih akan pah lai. Tipet in kah kan tawng lai. Thawng inn kan lut lai. Meithal in an kan kah lai i thih le loh zong kan tawng kho, an rak ti. Cu caah lung-tthawng tein, lungsau tein, ttih-lo tein, ral-tthatnak he kan Vailam kan ni put cio lai, an rak ti. Cu longlong ah, democracy kan hmuh tthan lai. Pathian pek mi nu-hrin covo kan hmuh tthan lai. Zalawnnak zong kan hmuh khawh lai, anti.

4. CDM nih pakhatnak ah aa tinh mi cu; Ralkap Uknak hrawh asi. Ralkap Uknak kan hrawh tik ah, Ralkap Uknak adir-hmun le athazaang vialte, a-hri le a-hram vialte chah dih ahau. Cutik, Ralkap Uknak caah an herh bik mi an phaisa inn pi zong kan hrawh piak hna ahau. Bank vialte in CDM an tuah ve, CDM ah an ni tel ve i, an phaisa hrampi acah asi ah cun, Ralkap cu khuazei dah an kal khawh lai. Asinain, Ralkap Uknak thluk kan duh i, an phaisa inn kan hrawh asi ah cun, mipi zong tlawmpal cu kan har ve lai. Cutik ah vuivai lo tein, Kan Vailam asi tiah tuar khawhnak thazaang he, nan in-khawh ding ah thlacam cio uh si. 

5. CDM cu hriamnam hman loin, diahnak lam azul mi asi. Non-violence and peaceful resistance, asi. Cun, CDM athazaang le atthawnnak cu MIPI kan si. Aleng lei in ara lo. Mizeimaw nih Ramdang lei in meithal he kan luh hnawh cang han seh, ti aduh mi an um. Acheu nih Tlangcung hriamthlai bu pawl meithal he rak luh hna seh, ti an duh. Cucu ahman lo mi ruahnak asi. Hriamnam le meithal aa tel sual asi ah cun, CDM thlarua kan thah lai. CDM aa tinh mi kan nganh lai. Cuccu, kan ral asi mi “Ralkap Uktu” pawl an duh mi asi. Ralkap Uktu pawl nih an hmanh mi hmangkhawng le rap chung ah kan ni peih sualnak hnga lo, kan luh sualnak hnga lo iralring cio u si.

6. CDM rian kan ttuan lio ah can ah hin CRPH hruainak ttha tein kan zulh ahau. CRPH nih an kan chimh mi zulh in, Ralkap nih an chuah mi Order le Upadi vialte zulh lo, hrawh dih le buar dih kan ni zuam lai. Cuti ahman lo mi, adik lo mi Upadi le Orderbual cu CDM arak thawk tu Henry David Thoreau aarak itimh bik mi asi. Cun CRPH nih lam an kan hruaining in Khuate kip, Sang kip, Peng kip le Tlang kip ah kanmah tein kan ni uk ahau cang. Kanmah Chinmi cu, Kan Pupa Uknak phung (Chin Customary Law) le Mirang chan lio kan hman mi Phunghram (Chin Hills Regulation) kha kan nun ter tthan lai.

7. Atu CRPH nih UN representative caah Palai an thlah mi Dr. Sa Sa cu kanmah Chin miphun asi. Chin miphun kan thluachuah asi. Cu caah Dr. Sa Sa hi Chin miphun vialte nih ahnu in dir pi uh si, bawm uh si law, thla zong cawm piak cio uh si tiah kan nawl hna.

Upatnak he,
Dr. Lian Hmung Sakhong
2021-02-27

Lian
Lianhttps://thechinexpress.com
Lian cu Seihnam Journal ah Editor-in-chief a rak ṭuan. UNHCR zung i RSC department ah kum 4 chung holhlet le calet a ṭuan pah in Faiceu Journal ah 'editor' in a rak bawm pah hna. 2016 ah The Chin Express a dirh i ni fatin Chin thawngpang le vawlei cung thawngpang phunkip a ṭial, atanglei ah rel khawh an si.

Thawngpang Thar

Aa lomi thawngpang

Lairam dawtu Lalbiakchhungi, Kimkima le Van Hlei Sung nih Chin ralzaam caah concert an tuah lai

Kan ram uknak ṭhat lo ruangah kan miphun nih harnak fak taktak kan tuar cuahmah. Ramchung le Mizoram...

Thawngṭha: Tangka tlawm deuh in Australia kal khawh asi cang

Malaysia le India um Chinmi tampi Australia an phak khawhnak hnga mi tampi hmuh dingin share cio usih. Malaysia...

Pu Vahnie le US Cozah tonnak: Myanmar Democracy Ngahter Ding, Ralzaam Ramthumnak ah Lak Ding

US Kawlrammi Zohkhenhnak Bu (Burmese American Community Institute - BACI) hruaitu Pu Elaisa Vahnie nih Washington D.C. ah...

India nih Pakistan ah missile ka kah sual, ati

India cozah nih, "Pakistan ram ah missile ka kah sual," tiah thawng a thanh. "Missile kahnak seh kan remh...