CNF: Myanmar ralkap nih dothlennak tuahtu pawl dohnak caah India tapung aa ruaih hna

A muru;

  • Ralhrang Myanmar ralkap cu India tapung Meitei le ZRA he an ṭangṭi i mipi ralkap an thah hna
  • CNA le CDF nih ZRA le Meitei an kah hna
  • ZRA ralkap 4 an thah hna, Meitei ralkap tampi an hliam hna
  • Myanmar ralkap lei ṭangin ZRA le Meitei nih CNA le CDF/PDF an kah hna
  • India tapung Meitei nih Tonzang pengah ritsi an cin hnik
  • ZRA nih CNA/F hi Tedim pengin dawi a duh
  • ZRA cu CNA hnor kho lo dingin kan kham peng lai

Chin National Front (CNF/A) nih, “Uknak chuttu Myanmar ralkap nih, Chin le Sagaing state ah dothlennak tuahmi pawl dohnak caah India tapung Meitei le ZRA aa ruaih hna,” tiah a chim.

Meitei hriamtlai phu cu India ram, Manipur state ah hrambunhmi asi. Myanmar ram, Chin le Sagaing ramri zongah an cawlcang. Tutan ah Myanmar ralkap he kutsih in dothlennak tuahmi pawl an kah hna. India hrambunh a si vemi hriamtlai phu Zomi Revolutionary Army (ZRA) zong nih Chin state chungah dothlennak a tuahmi PDF sakhan voi 4 hrawng a hrawhpiak cang hna (ralhrang Myanmar ralkap a bawmh ve).

Chin state chung dothlennak tuahtu pawl nih, “ZRA cu Myanmar ralkap he ṭangṭi dingin lungtlinnak an ngei,” an ti. ZRA nih aa pheh/al ve.

Mah ruangah, January ah CNA le PDF nih Tedim pengah ZRA an kah i ZRA ralkap 4 leng an thah hna.

India tapung Meitei le ZRA nih Myanmar mipi ralkap (CNA, CDF, PDF, tbk) an kahmi hna kong cu CNA biachimtu Salai Htet Ni nih atanglei bangin a chim.

CNA le ZRA i kahnak aruang?

Salai Htet Ni: ZRA hi cu India ram ah India cozah a domi tapung asi tiin kan theih. India cozah he kah ngol lungtlinnak sachoh an tuah i India ram ah mipi ralkap dirhmun in a ummi si. Nain, Myanmar ram chung zongah an cawlcang i nichuahlei ZRA (eastern ZRA/O) tiin an auh hna.

Zomi miphun hi Tedim peng zongah an um i India ram zongah an um. Myanmar ram chungah nichuahlei ZRA tiin an cawlcangh tikah, kan umnak hmun chuahtak dingin an kan tlerh peng, nain zeitin hmanh kan ti bal hna lo. Nain, Tedim peng PDF pawl he ralhrang kan kawl hna lio ah ZRA he kan i tong i kan i kahmi si.

Kum 1995 lio tein kan umnak hmun chuahtak dingin an kan tlerh peng cang. Mah lio cun Myanmar ram hmanh ah an rak um rih lo. CNF nih Thein Sein acozah he kah ngolnak sachoh (NCA) kan rak tuah hnu khan Tedim pengah hmunhma kan khuar.

Nain, ZRA hi kum 2020 le 2021 lawng in biatak deuh in an cawlcang. Kan ralkap cheukhat zong an tlaih kalpi hna. Caan zeimawzat chung an hren hna i Tedim pengah um hlah uh an ti hna. Mah ruangah kan hmunhma le kan ralkap vennak caah pawngkam thianhnak kan tuahmi asi.

January 16 ah ZRA nih battalion a dirh ti kan theih. Mah nih hin kahdohnak tam deuh a chuahter lai maw?

Salai Htet Ni: Anmah cungah aa hngat ko. ZRA hi Myanmar ralkap he aa bawmh caah kan ngaihchia tuk. ZRA he kan i kahnak aruang pakhat zong cu, Tedim ah ummi ralkap sakhan ah ZRA an kal lengmang ti kan theih caah asi. ZRA le Myanmar ralkap i bawm in CNF zung voi 2 bomb an puah. CNF zung cu NCA sachoh minsen thut hnu ah kan onmi si.

Hi bantuk an tuah rih ahcun, kan i ven a hauh ve caah kan lehrulh ko hna lai. ZRA le CNA i kahnak tam deuh lai maw timi cu anmah cungah aa hngatmi asi.

CNF nih ZRA he biaruahnak tuah nan tim maw?

Salai Htet Ni: Anmah lungput cungah aa hngat. Nain, annih cu uknak firtu ralkap cozah he ṭangṭi dingin lungtlinnak an ngeih caah kanmah he biaruah ding cu a har ngai lai. Atu tiang thil sining ahcun, anmah he biaruah kan i tim lo. Nain kanmah kar i kahdohnak ruangah mipi harnak an ton ahcun kan ngaihchia tuk lai. Mipi ṭanpi dingin kan si khawh chungin kan i zuam lai.

January tanṭim ah Tonzang pengah Meitei tapung he nan i kap tiah kan theih?

Salai Htet Ni: Tonzang ah dothlennak tuahtu hriamtlai phu (CDF/PDF) an um. Kan state himnak caah anmah he kan i bawm. Kan Chinram ah ramdang tapung nih ritsi bing an cinmi hi kan cohlang kho lo. Kham ding hi kan miphun rian asi. Mahka hmun thianhnak kan tuah lio ah kan i kahmi si.

Myanmar ralkap nih Chin state ah dothlennak tuahtu pawl kaptu dingah India tapung aa ruaih hna tiah CNF nih a ruat maw?

Salai Htet Ni: A ruah ko, a simi zong si. Hmasa zongah, India ramri um Kalay le Tamu khua ah Myanmar ralkap nih India tapung in PDF a kah hna. Myanmar ralkap hi ritsi sipuaizi tuahnak zongah aa tel ve.

ZRA (India tapung) zong nih Tedim pengah dothlennak tuahmi ralkap pawl tinṭan kai thiam loin hnahawhnak a pek hna. PDF sakhan a hrawh piak hna. PDF ralkap pawl a tlaih hna i an hruaitu zong a thah – ralhrang Myanmar ralkap tuahsernak he aa khat.

Hi bantuk an tuah rih ahcun, kan Chinram le kan Chin mipi himnak caah ṭihnung an si lai. Kanmah CNF le kan Chinram chung hriamtlai vialte nih kan kham doh hna lai.

Myanmar ralkap nih ramdang tapung aa ruaihmi hna hi ṭhut buin kan zoh sawh lai lo. Kan mipi kan ven hna lai. Mipi duhnak bangin hramhram uknak thlak kan i zuam lai. Kan ram le miphun himter cu kanmah rian asi bang, uknak chuttu ralkap cozah hi ramdang tapung he i bawm kho lo dingin kan kham lai.

Lian
Lianhttps://thechinexpress.com
Lian cu Seihnam Journal ah Editor-in-chief a rak ṭuan. UNHCR zung i RSC department ah kum 4 chung holhlet le calet a ṭuan pah in Faiceu Journal ah 'editor' in a rak bawm pah hna. 2016 ah The Chin Express a dirh i ni fatin Chin thawngpang le vawlei cung thawngpang phunkip a ṭial, atanglei ah rel khawh an si.

Thawngpang Thar

Aa lomi thawngpang

Lairam dawtu Lalbiakchhungi, Kimkima le Van Hlei Sung nih Chin ralzaam caah concert an tuah lai

Kan ram uknak ṭhat lo ruangah kan miphun nih harnak fak taktak kan tuar cuahmah. Ramchung le Mizoram...

Thawngṭha: Tangka tlawm deuh in Australia kal khawh asi cang

Malaysia le India um Chinmi tampi Australia an phak khawhnak hnga mi tampi hmuh dingin share cio usih. Malaysia...

Pu Vahnie le US Cozah tonnak: Myanmar Democracy Ngahter Ding, Ralzaam Ramthumnak ah Lak Ding

US Kawlrammi Zohkhenhnak Bu (Burmese American Community Institute - BACI) hruaitu Pu Elaisa Vahnie nih Washington D.C. ah...

India nih Pakistan ah missile ka kah sual, ati

India cozah nih, "Pakistan ram ah missile ka kah sual," tiah thawng a thanh. "Missile kahnak seh kan remh...